Cách Lâu Ong Hoàng không xa chúng ta thấy 1 ngọn tháp nằm sừng sững
trên ngọn đồi đó là tháp Chàm Poshanư. Tháp này còn có tên gọi là Phú Hải bởi
vì tháp nằm trên ngọn đồi Bà Nài thuộc
xã Phú Hải, cách trung tâm thành phố Phan Thiết 7 km về phí đông bắc được người
chăm xây dựng trong thời gian cuối thế kỷ thứ VIII đến đầu TK IX.
Di tích
này thuộc phong cách nghệ thuật Hoà Lai cùng loại tháp Khmer thời Chân Lạp,
tháp có hình vuông, nhều tầng, ba ngôi tháp hiện còn nằm trên 2 tầng đất quay
mặt về hướng Đông. Hàng năm vào tháng Giêng Am Lịch các lễ hội Rija Nưga, Pô
Mbăng Yang của người Chăm được tổ chức dưới chân tháp để cầu mưa và cầu xin
những điều tốt lành.
Nhóm tháp
Pô – Sha – nư hiện nay gồm 3 tháp. Tháp chính A hơi nhích về phía Nam hai tháp
phụ B hơi nhích về phía Bắc và C nhích về hướng Đông cạnh tháp A. Mục đích xây
dựng nhóm tháp này của người Chăm xưa là để thờ thần Siva, một trong 3 vị thần
sáng thế theo tín ngưỡng Bà La Môn được người Chămpa xưa tôn kính và sùng bái
biểu hiện qua việc thờ Linga và Yoni ở trong tháp A (tháp chính)
Vào thế
kỷ XV người Chăm tiếp tục xây dựng một số đền tháp theo lối kiến trúc đơn giảng
để thờ công chúa Pô –sha – nư là con của vua Para Chanh được nhân dân yêu quý
về tài đức và tư cách thương thân lễ độ của bà dành cho nhân dân lúc bấy giờ.
Những
cuộc khai quật khảo cổ học từ năm 1992 – 1995 phát hiện được nhiều nền móng của
những ngôi đền bị sụp đổ và bị vùi lấp hàng mấy trăm năm qua cùng với gạch ngói
và 1 số hiện vật trong dòng các đền tháp có niên đại từ thế kỷ XV, từ đây tháp
có tên là Pô – sha – nư. Nhóm tháp Pô – sha – nư giữ được vị thế quan trọng
trong số các di tích kiến trúc người Chăm Bình Thuận. Từ hình dạng kiến trúc kỹ
thuật xây dựng, trang trí nghệ thuật trên thân tháp đều có những nét đặc thù.
Tháp
chính, từ trong lòng tháp lên đến đỉnh cao 15m, cạnh đáy mỗi bề gần 10m, 1 cửa
chánh dài hướng về phía Đông là nơi cư ngụ của thần linh, có 3 cửa giả ở hướng
Bắc, Tây, Nam. Trên vòm cuốn ở hướng Tây có những dãy chạm khắc dày đặc với
những bông hoa và hình tượng lạ kỳ. Tháp có 4 tầng, càng lên cao càng thu nhỏ
lại và giảm bớt những chi tiết kiến trúc của tầng dưới, trên đỉnh tháp có 4 cửa
sổ hình tam giác hướng về 4 phía, bên ngoài xây bít kín, dưới mỗi cửa sổ gạch
có 4 lỗ lớn để thông gió ra ngoài.
Tháp phụ
B nằm riêng nhích về hướng Bắc cao khoảng 12m, hình dáng kiến trúc gần giống
như tháp chính A nhưng đơn giản hơn. Trước kia trong tháp thờ Bò Thần Nađin
nhưng về sau không còn nữa, năm 1995 trong lúc khai quật dưới lòng đất người ta
tìm thấy 1 bàn chân và tai bò bằng đá.
Tháp phụ
C chỉ còn lại với chiều cao hơn 4m, duy nhất có 1 cửa trổ về hướng Đông. Những
chi tiết kiến trúc và trang trí nghệ thuật bên ngoài tháp đã bị thời gian bào
mòn, chỉ còn lại một số đường nét chính.
Nhóm tháp
Pô-sha-nư cũng được dân cư ngụ tại các vùng lân cận thờ phụng. Trước khi đi
biển họ đến đây cầu nguyện xin cho những chuyến đi của họ được bình yên. Di
tích này đã được nhà nước cho tu bổ tôn tạo vào năm 1990 – 2000 và đã được hoàn
chỉnh được xếp hàng là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia năm 1991.